Deze module verbindt theorie en praktijk en biedt een eerste kennismaking met de wereld van psychotherapie. U zult de rol van de psychopracticus ontdekken en beginnen met een eerste reflectie over uw eigen identiteit.

In deze module behandelen we de volgende onderwerpen:

• Een nauwkeurige definitie van wat er onder psychotherapie wordt verstaan;
• De overeenkomsten tussen verschillende therapievormen, met name het concept van de veranderingstheorie, persoonlijkheid, maar ook gezondheid en psychologische pathologie, zullen worden besproken;
• Praktische tips, geïllustreerd met klinische voorbeelden, die de essentiële vragen van het therapeutische avontuur beantwoorden: “Hoe betrek ik een cliënt bij de therapie?”, “Hoe kan ik hem ondersteunen?” of “Wat te doen als een cliënt huilt?”;
• Het gebruik van schalen om de effectiviteit van de sessies te beoordelen: eenvoudige hulpmiddelen om de kwaliteit van de therapeutische behandeling en de geboekte vooruitgang te meten;
• Creëer een persoonlijk reflectiedagboek dat u gedurende de hele training vergezelt en dient als een herinnering aan uw gedachten en gevoelens met betrekking tot uw nieuwe successen.

In deze tweede module richten we ons op de psychoanalyse. We focussen op de sleutelconcepten en introduceren de verwerkingsmethoden die worden toegepast. Gedetailleerde casestudies illustreren de werking van deze fundamentele therapiemethode.

Hier is een korte beschrijving van wat u in deze module zult ontdekken:

• De rol van Freud bij het ontstaan van de psychoanalyse;
• Hoe onbewuste impulsen onze manier van leven beïnvloeden;
• Het belang van de relaties die ons tijdens onze kindertijd hebben beïnvloed;
• Het onvermijdelijke conflict tussen de verschillende delen van de persoonlijkheid: het Es, het Ich en het Über-Ich;
• Het centrale veranderingsproces in de psychoanalyse: het bewustmaken van het onbewuste binnen een herstellende therapeutische relatie;
• De techniek van vrije associatie en de interpretatie die door de therapeut wordt uitgevoerd;
• Advies over het analyseren van dromen;
• Het omgaan met overdracht en tegenoverdracht: twee essentiële onderdelen van de therapeutische relatie;
• Een oefening die als leidraad dient om u te leren dromen te analyseren en u bewust te worden van de onbewuste conflicten van uw cliënten.

De zogenaamde “gedrags”-methoden richten zich op het aanpassen van factoren die de ontwikkeling of het voortbestaan van gedragsproblemen kunnen veroorzaken. Het belangrijkste doel is het elimineren van ongewenst of problematisch gedrag en het aanleren of ontwikkelen van passend en gewenst gedrag.

Het derde deel van deze training richt zich op:

• Het nauwkeurige, methodische en praktische beheer van psychische problemen;
• De rol van taal in de gedragstherapie;
• De invloed van leerprocessen op gedrag;
• De doelen van de evaluatie binnen gedragstherapie: het probleem begrijpen, de behandeling plannen en de verandering meten;
• Functieanalyse waarbij vier specifieke dimensies in acht worden genomen: de stimulus, het organisme, de reactie en de gevolgen van het gedrag;
• Directe observatie van gedrag en het gebruik van oncomfortabelheidschalen;
• Het instellen van een symptoom-tracker en een gedragsdagboek;
• Een zelfbeoordelingsschaal om symptomen te meten die wijzen op een depressieve toestand;
• Het therapeutische voordeel van psycho-educatie;
• Gedragingen die worden gebruikt om angst te verminderen;
• Het belang van het demonstreren van alternatieve gedragingen, uw cliënten aanmoedigen om specifieke oefeningen te doen, en het toewijzen van opdrachten aan het einde van elke sessie.

De zogenaamde “gedrags”-methoden richten zich op het aanpassen van factoren die de ontwikkeling of het voortbestaan van gedragsproblemen kunnen veroorzaken. Het belangrijkste doel is het elimineren van ongewenst of problematisch gedrag en het aanleren of ontwikkelen van passend en gewenst gedrag.

Het derde deel van deze training richt zich op:

• De centrale rol van communicatiemodellen binnen een familie;
• Klinische elementen die het mogelijk maken om de familiedynamiek te karakteriseren, zoals mate van cohesie, aanpassingsvermogen of vastgestelde grenzen;
• Een evaluatievragenlijst om het functioneren van de familie beter te begrijpen, therapiedoelen vast te stellen en de voortgang te meten;
• De techniek van het in kaart brengen van familieproblemen, met als doel observeerbare relatiepatronen zichtbaar te maken;
• Het gebruik van cirkelvragen om families te helpen zich te richten op hun verbindingen en nieuwe mogelijkheden, in plaats van op het fenomeen van schuld toewijzen;
• De methode van de “gezinsopstelling”, om verschillende perspectieven binnen de familie een stem te geven;
• Het maken van een genogram, een oefening die u zelf kunt doen, maar ook uw cliënten kunt aanbieden. Dit biedt een duidelijk en uitgebreid overzicht van de familiegeschiedenis.

Psychogenealogie is een therapeutische methode die probeert te achterhalen wat in het leven van onze voorouders de oorsprong kan verklaren van onze psychische problemen, verontrustende houdingen en huidige somatische aandoeningen. Het is een benadering gebaseerd op het transgenerationele, dat wil zeggen op wat van de ene generatie op de andere wordt doorgegeven. Genezing wordt gezien als bevrijding van de familiale erfenis.

Dit zijn de elementen die in deze module aan bod komen:

• Het verschil tussen intergenerationele overdracht en transgenerationele overdracht;
• Het verjaardagssyndroom, dat verwijst naar de herhaling van omstandigheden op een sleutelmoment, op dezelfde dag of op dezelfde leeftijd, over verschillende generaties heen;
• Onzichtbare familie-loyaliteiten, gedragspatronen binnen families die onbewust over generaties heen worden herhaald;
• Het Zeigarnik-effect, dat aantoont dat onvoltooide taken gemakkelijker te onthouden zijn dan voltooide;
• Een diagram van de rouwfasen;
• Het opstellen van een genogram, een oefening die u zelf kunt doen, maar ook aan uw cliënten kunt aanbieden. Dit biedt een duidelijk en uitgebreid overzicht van de familiegeschiedenis;
• Psychodrama, een psychotherapeutisch rollenspel dat deelnemers de kans biedt een onvoltooide taak te volbrengen.

Tegenwoordig passen de meeste therapeuten cognitieve therapieën toe. Deze therapieën richten zich op ongepaste, automatische en diepgewortelde gedachten of overtuigingen. Het doel van deze therapieën is om een persoon te helpen deze te identificeren en hen tegelijkertijd nieuwe manieren van denken aan te leren.

In deze module ontdekt u:

• Hoe ons gedrag en onze gevoelens worden beïnvloed door de betekenis die we eraan toekennen;
• De cognitieve triade, om automatische gedachten en onuitgesproken aannames te analyseren;
• De rol van vroege maladaptieve schema’s bij de opbouw van de persoonlijkheid;
• De meest voorkomende cognitieve vertekeningen en bijbehorende pathologieën;
• Een vragenlijst om vroege maladaptieve patronen te beoordelen;
• Het oefenen van verschillende therapeutische taken: automatische gedachten herkennen en testen, herstructurering, externalisering van stemmen, de techniek van de vier pijlers (situatie, onlogische automatische gedachten, logische fout, rationele reactie, enz.);
• Een oefening om u vertrouwd te maken met de analyse van disfunctionele taal, waarbij u leert om willekeurige conclusies, selectieve abstracties, overmatige generalisaties, vergrotingen en minimaliseringen, personalisaties en zwart-witdenken te herkennen.

Kunsttherapie is een therapeutische methode die kunst gebruikt als middel om verschillende gevoelens te communiceren. Ontstaan in de jaren 1940, wordt het tegenwoordig door veel professionals toegepast, zowel individueel als in groepsverband, in privépraktijken of openbare instellingen.

In deze module komen de volgende onderwerpen aan bod:

• De driehoeksrelatie die ontstaat tussen de cliënt, het kunstwerk en de therapeut;
• Kunst als bijzonder krachtig communicatiemiddel om het onuitsprekelijke deel van de menselijke ervaring op te roepen;
• Kunst als onthuller van de innerlijke wereld om zelfinzicht te verdiepen;
• De rol van grenzen die de therapeutische ruimte afbakenen en een veilige omgeving creëren;
• Sublimatie als proces dat ten grondslag ligt aan de helende kracht van kunst;
• Het centrale spel in de kunsttherapie;
• Technieken om remmingen te overwinnen;
• Het therapeutisch gebruik van metaforen en symbolen;
• Een lijst van benodigdheden voor de praktijk van kunsttherapie;
• Artistieke activiteiten die u uw cliënten kunt aanbieden.

NLP, of Neuro-Linguïstisch Programmeren, omvat een reeks communicatie- en methodische technieken die gericht zijn op zelfverandering en een betere perceptie van jezelf en anderen.

NLP is een kortdurende therapie die zich richt op reacties in het hier en nu en liever de vraag “hoe” dan “waarom” beantwoordt.

In deze module komen de volgende onderwerpen aan bod:

• De werking van het NLP-modelleringsproces;
• De dertien essentiële postulaatstellingen voor de praktijk van deze therapeutische methode;
• Het bewustzijns- en onbewustzijnsconcept binnen NLP;
• Het gebruik van de vijf zintuigen in NLP, met een oefening die u kunt gebruiken om een systemisch innerlijk bewustzijn te ontwikkelen;
• Een mentale herzieningstechniek die gericht is op het verbeteren van interne vaardigheden;
• Hoe een analyse van interne en externe ecologie uit te voeren in het kader van verandering;
• Hoe de taal van verlichting te gebruiken, met name dankzij het Meta-Model;
• Beheersing van emotionele toestanden en een oefening die u helpt bij het opbouwen van een positieve mentale anker.

Dit laatste module gaat over hypnotherapie, die zich in de afgelopen vijftig jaar een vaste plaats heeft verworven binnen zowel de medische gemeenschap als de wereld van de alternatieve geneeskunde.

Het doel van deze methode is om de mogelijkheid te bieden om gewenste gedragingen te verankeren en ook toegang te krijgen tot het onderbewustzijn en zijn waardevolle hulpbronnen om specifieke problemen op te lossen.

In deze module leert u:

• De exacte kenmerken van de hypnotische toestand en het nut van therapeutische hypnose;
• De belangrijkste verschillen tussen bewustzijn en onderbewustzijn, evenals de belangrijkste functies van het onderbewustzijn;
• Wat een trance-toestand is;
• Hoe u een gunstige context creëert voor inductie, de eerste stap in de praktijk van hypnose;
• De belangrijkste inductiemethoden met kant-en-klare scripts (ontspanningstechnieken of Erickson-technieken);
• Tekenen die erop wijzen dat iemand in een trance-toestand komt;
• Verdiepingstechnieken die de cliënt in staat stellen geleidelijk in een diepere trance-toestand te komen;
• Tips voor het opstellen van effectieve suggesties;
• Het verlaten van de trance-toestand met een voorbeeldscript, waarmee u uw cliënten weer naar hun waakbewustzijn kunt brengen;
• Een oefening die u helpt bij het beoefenen van zelfhypnose, een fundamenteel hulpmiddel voor uw eigen opleiding en voor toekomstige cliënten.

Transactionele analyse richt zich op een dieper zelfbegrip en het verbeteren van de vaardigheid om relaties aan te gaan. Hierdoor leert de cliënt geleidelijk drie fundamentele aspecten van zijn persoonlijkheid te onderscheiden. Deze “Ego-toestanden” (Volwassen-Ego, Ouder-Ego en Kind-Ego) worden gebruikt om met anderen en met zichzelf te communiceren.

In dit deel leert u:

• De filosofische uitgangspunten van de transactionele analyse;
• Communicatieprocessen en hun dubbele sociale en psychologische laag;
• De drie soorten Ego-toestanden en hun specifieke subcategorieën (vrij kind, rebels aangepast kind, onderworpen aangepast kind, verzorgende ouder, normatieve ouder);
• Transacties, waarbij zowel verbale als non-verbale interacties tussen personen worden meegenomen;
• De Dramadriehoek van Karpman, een hulpmiddel om de psychologische rollen (Achtervolger, Redder, Slachtoffer) te definiëren die mensen aannemen in hun communicatie met anderen;
• De geboden die zich manifesteren in twaalf fundamentele negatieve boodschappen;
• De vier diagnostische methoden (gedrags-, sociale, historische en fenomenologische), die de therapeut helpen zijn cliënt beter te begrijpen;
• De “drie P’s” die de therapeut moet overbrengen tijdens zijn werk: Permission (Toestemming), Protection (Bescherming) en Power (Kracht).

Lichaamstherapieën combineren een focus op het lichamelijke met het verwoorden van de ervaringen van cliënten. Ze proberen de klachten van het lichaam te ontcijferen en lichamelijke communicatie een centrale rol te geven.

Dit elfde module behandelt de volgende onderwerpen:

• Het lichaam als getuige en bemiddelaar van het lijden;
• Het belang van het in acht nemen van de verbinding tussen lichaam en geest;
• Hoe pijn in het lichaam emotionele moeilijkheden kan uitdrukken;
• Definitie van stress en de effecten ervan;
• Ontspanning als reactie op stress;
• Variabele inductieontspanning, een methode die verbale inductie combineert met de tactiele inductie van de therapeut;
• Gestalttherapie en vier van haar fundamentele technieken;
• Rolfing, een therapeutische massagetechniek;
• Therapeutic Touch, een methode die werkt op het energieveld rond het lichaam;
• Een oefening die u introduceert in autogene training volgens Schultz, een ontspanningsmethode gebaseerd op zelfinductie.

Gestalttherapie is een relationele en integratieve therapie die een holistische kijk biedt op het individu. De therapeut en zijn cliënt verkennen samen hoe zij met hun wereld interageren, hoe zij reageren op hun omgeving en hoe zowel vroegere als huidige situaties hun interacties beïnvloeden.

In dit laatste module ontdekt u:

• Het concept van de creatieve setting;
• De focus van de Gestalttherapie op het hier en nu;
• Het begrip van grenscontact en de verschillende vormen van contact met de wereld zoals beschreven in de Gestalttherapie (confluentie, introjectie, projectie, retroflectie en afleiding);
• Hoe de lichaamstaal van de cliënt informatie kan geven over zijn contact met de omgeving;
• Het belang van de taal van verantwoordelijkheid, die de cliënt aanmoedigt om te zeggen wat hij denkt en te bedoelen wat hij zegt;
• Verschillende oefeningen die door Gestalttherapeuten worden toegepast (oefeningen gebaseerd op interne dialoog, identificatie-oefeningen, representatie of dramatisatie, omkerings- en herzieningsoefeningen, herhalings- en overdrijvingsoefeningen);
• De traumanalysetechniek die in de Gestalttherapie wordt toegepast.